Yurt disinda yasamanin artilari -eksileri

1 Aralik 2013

Kitaptan notlar aktarmaya devam:

Papua Yeni Gine'den öğrenci olarak gelen bir kız, kaldığı yurdun yatakhanesinde arkadaşından yatağını yapmasını istiyor, kendisi de gidip onun çamaşırlarını yıkama odasından alacakmış ama bunu ona söylemeye gerek duymamış çünkü onların kültüründe işler böyle ortak yapılırmış. Papua Yeni Gine'de kollektif olarak düşünülür ve yaşanırmış; kimse kimseye "lütfen", "teşekkür ederim" filan deme ihtiyacı duymazmış. Sonra kız koridorda yürüken yatakhanede kalanların kendisi hakkında konuştuklarını duyuyor.

"I overheard my new roommate complain about me to another girl. I soon realised that to these girls I lacked manners; I was rude. I would need to say "please" and "thank you". More surprising was the realisation that I would need to articulate how I would do something in return for any request I made of another. These Australian girls had no idea that we were working together, that together in the dormitory we were one! It was then I knew I was truly in a different place."

Aynı kişi Papua Yeni Gine'de toplumun ve içinde yaşadıkları kabilenin kişinin kararları üzerinde ne kadar güçlü bir etkiye sahip olduğuna değiniyor ve devam ediyor:

"In Australia I learnt to balance freedom with responsibility. Education gave me a voice; it taught me to read, review and reflect. Australia delivered on its promises of opportunity. Years later, when my book won a national award, Australia affirmed its ability to help me realise my dreams."

Sonra Avustralyalıların kendilerine oranla duygularını ne kadar gizledikleri ve buz gibi oluşları ile ilgili bir konuya değinmiş.

" Listening to the common, day-to-day speech of Australians we encounter an abundance of clipped vowels and harsh consonants. Expressions are short and sharp, often lacking melody. Growing up in PNG taught me that feelings are captured in vowel sounds. It was common to hear New Guineans sing out "Aiiee!" or "Aaiio!" to express any emotions, from fear to joy to sadness, with loudly exclaimed, expansive vowel sounds. Free emotional expressions is common in PNG, where people often cry and wail in public; it is accepted, even expected, part of daily life. In Australia vowel sounds are tightly clipped and emotional dialogue is often tight-lipped. Maxims like "she'll be right!', or 'no worries, mate' ensure that true-blue Aussies are not allowed to explore or express feelings. These common colloquialisms deny individuals their right to an emotional literacy, to become intimate with fear, loss, pain and regret. "

Buna benzer bir İtalyanın anısı da vardı kitapta. İtalyan, lisedeyken beden dersinde düşüp kolunu kırmış ama hocası, "Siz histerik İtalyanlar her şeyi abartıyorsunuz, bir şey yoktur" diye çocuğu evinde bile göndermemiş. Okul bitiminde doktora gittiklerinde kolunun kırık olduğu ortaya çıkmış. Gerçekten burada "nasılsın?" diye sorduklarında "pek iyi değilim","kötüyüm" diye cevap vermek o kadar garip karşılanıyor ki anlatamam. Karşınızdaki insanın gözleri fal taşı gibi açılıyor. O yüzden standart cevap vermek lazım, yani ne olursa olsun, yüzünüzde (belki de sahte bir) gülücükle "Good, thank you!"...

İstanbul'da Göztepe'de öğretmenlik yaparkenki bir anım geldi aklıma. Beşinci sınıf öğrencimden 10'a kadar saymasını istedim. Çocuk: One, Two, Three, Four, Fine, Thank, You ... diye devam etti. :)

Neyse gelelim Bangladesh'li Adib Khan'ın tecrübelerine. Çok uzun bir bölümden beni en çok etkileyen parçayı aktarıyorum. Hem burada hem orada yaşamak ile ilgili:

"Whatever the nature and intensity of the struggle, I try to contain it within myself in an arena where, in Salman Rushdie's words, ' I buck, I snort, I whinny, I rear, I kick.' But I continue to live behind a benign mask of contentment. At times I wish that I could erase memory, at others I nourish and encourage what it offers. I am both here and there. Like Rushdie, I remain undecided about the way my life has shaped itself and prefer not to make a definitive choice about where I should be.

To return to Bangladesh would mean a massive relocation and cultural readjustment. I am not longer a resilient young man seeking new frontiers. Above everything else, it would mean distancing myself from my children- who were born in Australia and grew up here- and even possible estrangement from them. Staying in Australia will continue to niggle me as I grow older. One's ending should ideally be where one began. It is a fitting completion of the cycle of living. The uncertainty of what might be the right decision creates anguish, but I have to live with it. That is the payment for the knowledge and the rich experiences I have gained from 'living' simultaneously in two places."

Bu bölüm de Fransız Catherine Rey'den, Fransa'ya döndüğü zamanlarla ilgili yazarak başlamış

"...

The family doesn't show any curiosity about your new homeland. You are expecting questions but they don't ask any. How is my life over there? How do I fill my days? Do I have to drive far to go to work? They don't want to know. For them, my life is tied back to the time when I left their country. This is a movie with many cuts. This is a hand grafted at the level of the shoulder. In between there is nothing.

This is what going back is all about: to experience the suffering of jumping into a discontinued time when you go back on vacations. Families and friends can handle the huge gap from the moment you leave your country to the time of your return. You can't. They allow no space, no time to talk about this gap in time. All migrant people experience this alienating lack of understanding. It is impossible to feel comfortable in the hole you used to be in before your left. It is hopeless to try to play the same part in the family system. In the end, I burnt nearly all bridges with my past, my relatives, my family and many friends of mine. Communication was not possible any longer. "

Sanırım bu Joyful Strains kitabı okuyucunun moduna göre akılda farklı şeyler bırakıyor. Beni etkileyen bölümleri bunlardı. Kendime not olsun diye yazdım biraz da bu yazıyı. Sonuçta göçmek büyük bir adım, hem ağlarım hem giderim hesabı, zorluklarla dolu ama bir o kadar da rewarding - ödüllendirici.

İyi geceler...